Nederzand Projectmanagement BV

Zandwinning in de praktijk

Grote zandwinprojecten bieden een beeld van drijvende installaties op een steeds verder uitdijende waterplas. Totdat de industriële bedrijvigheid heeft plaats gemaakt voor een gebied vol met kansen voor natuur, recreatie en nieuwe mogelijkheden voor wonen en werken.

Grote zandwinprojecten bieden een beeld van drijvende installaties op een steeds verder uitdijende waterplas onder Hollandse wolkenluchten. Regelmatig komt een schip langszij om de geproduceerde grondstoffen in te nemen en over de rivieren naar elders te vervoeren. Naarmate het werk vordert, krijgt de plas contouren. Het landschap langs de oevers krijgt een nieuw aanzicht en verandert langzaam maar zeker. Tenslotte voegt de plas zich naadloos in de ruimtelijke omgeving. De industriële bedrijvigheid heeft plaats gemaakt voor een gebied vol met kansen voor natuur, recreatie en nieuwe mogelijkheden voor wonen en werken.

Gedetailleerd herinrichtingsplan

Voordat er echter ook maar één schop de grond ingaat, zijn er jaren van voorbereiding nodig. Gronden moeten worden aangekocht, de benodigde vergunningen worden aangevraagd en een bestemmingsplan gewijzigd. Maar niet voordat er een goed herinrichtingsplan ligt. Elk plan voor een ontgronding is gekoppeld aan een gedetailleerd plan voor een herinrichting die aansluit op de lokale en regionale ruimtelijke waarden en is gebaseerd op de specifieke ruimtelijke ontwikkelingen in en visies op het betreffende gebied.

Voorbereiding

Voorafgaand aan de zandwinning wordt het kleipakket afgegraven. Klei kan worden gebruikt voor herinrichting, voor het bakken van stenen of het verzwaren van dijken. Naast deze werkzaamheden is het vaak nodig om wegen en watergangen om te leggen en een verbinding met de rivier te maken voor het scheepvaartverkeer. Daar waar mogelijk wordt al bij de start van het project een deel van de herinrichting gerealiseerd, zodat delen van het gebied al vanaf het begin zich kunnen ontwikkelen voor natuur of worden opengesteld voor publiek.

Uitvoering

Het opzuigen van het zand uit de bodem vindt plaats met een zogenaamde winzuiger. Via een drijvende leiding wordt het ongesorteerde zand in een drijvende installatie gepompt. Bij de eerste grove splitsing wordt het grind van het zand gescheiden en gewassen. Het zand dat na de eerste splitsing overblijft wordt verder gesorteerd in vier verschillende fracties. In de geavanceerde drijvende verwerkingsinstallaties kunnen de fracties 'op recept' en onder voortdurende controle van de kwaliteit tot verschillende mengsels worden samengevoegd en als beton- en metselzand worden afgeleverd.

Nabewerking

Het zand dat overblijft na de productie van industriezand wordt restzand genoemd, maar is allerminst een product zonder waarde. Een deel van het restzand wordt samen met de klei die elders niet toepasbaar is, gebruikt voor de herinrichting van de oevers of het creëren van ondieptes in de plas die door de zandwinning ontstaat.